[չեզոք բայ և ներգործական բայ]
1. Իշխանությունը վարել, կառավարել:
2. Տիրել, իրեն՝ իր կամքին՝ տնօրինությանը ենթարկել:
3. Բռնություն գործադրել:
4. (փոխաբերական) Թագավորել, ամբողջապես համակել՝ տոգորել, պատել: Քարե՜ր, հին քարե՜ր, վաղուց մոռացված, անգիր, անանուն, ննջում են այնտեղ, ուր լռությունն Է իշխում անհաստատ (Ե. Չարեէց):
5. (փոխաբերական) Զգացմունքներին՝ մտքերին տիրել՝ տիրապետել: Ինձ մի այնպեսի անհամբերություն էր իշխում, որ ես պատրաստ էի վազելու ամբողջ ճանապարհը (Տենցինգ):
6. (փոխաբերական) Կլանել, հափշտակել, գրավել: Երգչուհին տիրապետում է ունկնդիրներին, իշխում նրանց մտքերի ու զգացմունքների վրա:
7. (փոխաբերական) Տիրապետող հանդիսանալ, տիրապետել, սռաջնակարգ տեղ՝ դիրք գրավել: Նրա ուսումնասիրությունների մեջ մտահայեցական ու ոչ պատմական մոտեցումն է իշխում:
8. (փոխաբերական) Բնորոշ՝ հատուկ լինել, բնութագրական լինել, թագավորել: Այս հիմնարկում անպատասխանատվությունն ու անպարտաճանաչությունն Է իշխում:
9. (փոխաբերական) Բարձր լինել, բարձրանալ: Քանաքեռի բարձունքն իշխում Է Երևանի վրա:
10. (հնացած) Համարձակվել, կարողանալ: Ոչ ոք իշխեց մոտենալ մադկային աչքին (Դ. Վարուժան):

չբ. 1. Տիրապետել, տիրակալել, գերիշխել, տիրել, կ առա վարել, տիրակալել, թագավորել, պայազատել (հնց.): Նվաճել: Ձեռքը վերցնել: 2. Բռնանալ, գլխին իշխանություն բանեցնել, գլխին իրավունք բանեցնել, գլխին նստել: 3. (բրբ.) Համարձակվել:

եցի 1. Властвовать, господствовать, владычествовать, править. 2. (բսբ.) Осмеливаться, осмелиться.