[չեզոք բայ]
1. Ոչինչ չասել, չխոսել, ձայն չհանել: Խոսի՛ր, ինչու ես լռում:
2. Խոսելը՝ երգելը՝ նվագելը զվարճությունը ևն դադարեցնել, դադարել խոսելուց: ներս մտնողին տեսնելով՝ նա իսկույն լռեց:
3. Ձայն չարձակել՝ չհանել: Հոսանքն անջատվեց ու մեքենան լռեց:
4. Լռություն պահպանել, աղմուկ՝ ժխոր չբարձրացնել: Ժողովականները չէին լոում և անընդդատ աղմկում էին:
5. (փոխաբերական) Լռությամբ լսել՝ տեսնել մի բան, չխոսել, չբողոքել մի բանի դեմ, վերաբերմունք ցույց չտալ: Տեսնում ես այդ անարդարությունները և լռում:
6. Չպատասխանել, պատասխան չտալ: Ձայն տուր, ո՜վ ծովակ, ինչու լռում ես (Րաֆֆի):
7. (փոխաբերական) Լռությամբ՝ անմռունչ տանել՝ հանդուրժել մի բան, չընդդիմանալ, չդիմադրել: Հիմի է՞լ լռենք, եղբա՛րք, հիմի է՞լ, երբ մեր թշնամին իր սուրն է դրել... մեր կրծքին (Ռ. Պաականյան)
8. (փոխաբերական) Բանելուց՝ գործելուց՝ կրակելուց ևն դադարել, չգործել, չկրակել: Գնդացիրը լռեց:
9. Լռությունը չխախտել՝ չխանգարել: Ամեն ինչ լռել էր գիշերային անդորրի այն պահին:
10. (փոխաբերական) Չդրսևորվել, չարտահայտվել (զգացմունքների՝ ապրումների մասին) Իսկ ոխը, ոխը լռում է հոգում:
11. (փոխաբերական) Չպատմել՝ չասել մի բանի մասին, լռություն պահպանել, թաքցնել: Վկան համառորեն լռում էր, թեև ամեն ինչ գիտեր:
12. (փոխաբերական) Նամակ չգրել, իր նամակներին չպատասխանել: Արդեն երկու ամիս է որդուց լուր չուներ, իսկ որդին լռում էր ու լռում:
13. (փոխաբերական) Չգրել, չհրապարակել ստեղծագործություններ՝ աշխատություններ: Վերջին տարիներս նա լռել է, չի գրում այլևս, թե՞ չի հրատարակում:
14. (փոխաբերական) Դադարել, այլևս տեղի չունենալ: Լռեց և՛ քեֆը, և՛ ամեն շշունջ (Վ. Միրաքյան):

չբ. 1. Պապանձվել, (ժողվրդ.) խոսքը կուլ տալ, խոսքը կլլել: || Համրանալ, մնջանալ, մնջել, մնջվել, ոչինչ չասել, (բրբ.) լռկվել, սսկվել, սսվել, սստվել, սքլել, սլքել, լալկել, լուռ մնալ, լուռ կենալ, սուս կենալ, ձայնը կտրել, (ժողվրդ.) ձայնը քաշել, ձայնը փորը գցել, ձայնը փորն ընկնես ձայնը փորը քաշել, ձայն-ծպտուն չհանել, ծպտուն չհանել, լեզուն բունը դնել, լեզուն իրան առնել, լեզուն իրան քաշել, լեզուն ծամել, լեզուն պարկը դնել, լեզուն ծակը կոխել, լեզուն կարճ բռնել, լեզուն փորը գցել, լեզուն փորն ընկնել, լեզուն փորը քաշել, լեզվին կապ դնել, լեզվին փակ դնել, լեզվին փականք դնել, լեզուն տակը դնել, բերանը խփել, բերանո գոցե;, բերանը փակել, բերանը իրեն աէւել, բերանը ջուր առնել, ականջը (ականջները) կսփել, (բրբ.) սախախել (ամոթիցյ, տազ անել, մունջ անել, կենձ անել, կատուն կապել, հաշ կենսղ, տապառ անել: 2. Տես Համբերել: 3. Տես Դադարել 3 նշան.:

խոսել

եցի 1. Молчать, замолчать. 2. Умолкать, умолкнуть.