[ածական]
1. Պատմության հատուկ՝ վերաբերող: Պատմական աղբյուրներ՝ հուշարձաններ՝ գիտություններ:
2. Իրականում գոյություն ունեցող՝ ունեցած, ոչ մտացածին, իրական: Պատմական դեպք՝ անձ:
3. Պատմության համար կարևոր նշանակություն ունեցող՝ ունեցած, պատմության մեջ մտած: Պատմական տարեթիվ՝ իրադարձություն:
4. Առհասարակ՝ կարևոր, մեծ արժեք ներկայացնող, բացառիկ կարևորություն ունեցող: Պատմական որոշում՝ ճառ:
5. Պատմության մեջ տեղի ունեցած՝ եղած իրադարձություններին վերաբերող, այդպիսի իրադարձություններ ներկայացնող: Պատմական վեպ՝ գեղանկարչություն՝ թեմատիկա:
6. Երևույթների ծագման ու զարգացման ընթացքը հաշվի առնող՝ ուսումնասիրող, երևույթներն իրենց աստիճանական զարգացման ընթացքում ուսումնասիրող՝ ներկայացնող: Պատմական աշխարհագրություն՝ լեզվաբանություն՝ քերականություն՝ բառարան:
7. Երևույթներն իրենց ծագման ու զարգացման իրական պայմանների մեջ և զարգացման ընթացքում քննող՝ դիտող, պատմականության տեսանկյունի վրա հիմնված: Պատմական մոտեցում՝ լուսաբանություն:
Լեզվական երևույթների պատմական ուսումնասիրություն:
8. Մարդկային հասարակության զարգացման որոշակի շրջանի՝ դարաշրջանի ևն հետ կապված, ոչ մշտնջենական, ոչ հավիտենական: Կապիտալիզմը, ինչպես և ստրկատիրությունը, ֆեոդալիզմը, պատմական կատեգորիա է:
9. Այն դարաշրջաններին՝ ժամանակներին վերաբերող, որոնցից նյութական հուշարձաններ են
պահպանվել, նախապատմական շրջանին հաջորդած ժամանակներին վերաբերող՝ հատուկ: Պատմական ժամանակներ՝ շրջան:
10. Պատմության գիրկն անցած, անցյալ դարձած, արդիականությունը կորցրած: Դա մի պատմական ավանդություն է արդեն մեզ համար (Վ. Տերյան):
11. Հռչակված, մեծ անուն հանած, հանրահայտ, հանրահռչակ: (Կամսարյանը) հասել էր Հայաստանի բնության հրաշալիքներից մինին - պատմական Գեղամա ծովակին (Մուրացան):
12. Ժամանակագրական հաջորդականության վրա հիմնված, ժամանակագրություն պարունակող: Արշակունյան թագավորների գահակալության պատմական տախտակ:

ա. 1. Պատմաբանական, պատմագրական, պատմագիտական: 2. Պատմողական: 3. Հին, վաղեմի, անցյալ: 4. Դարակազմիկ (կարևոր):

հակապատմական

ա. Исторический. ♢ Պատմական մատերիալիզմ исторический материализм.