ջրի, [գոյական]
1. Թափանցիկ անգույն հեղուկ, որ մաքուր վիճակում ներկայացնում Է ջրածնի ու թթվածնի միացութունը և հավաքվելով կազմում Է առուներ, գետեր, լճեր ևն:
2. Ջրի որոշ զանգված կազմող հոսանք կամ կուտակություն (աղբյուր, առու, գետ, լիճ, ծով ևն): Կուգա՜ն ջուրերն այս գիշեր, կանցնի՜ն ջուրերն այս գիշեր (Մ. Վեսպեր):
3. Որևէ կարգի ջրային ավազանի ջրեղեն զանգվածը՝ պարունակությունը: Սուզվեց ձուկը ջրի տակ (Ավ. Իսահակյան):
4. Խմելու ջրի ծորակ՝ աղբյուր: Կժերն առած թռվռալով ջուրն են իջնում աղջիկներ (Հ. Թումանյան):
5. Ջրային տարածություն, ծովերի՝ լճերի՝ գետերի ևն մաս: Ներքին ջրեր:
6. Մրգերի՝ զանազան բանջարեղենների հյութ: Ձմերուկի ջուր:
7. Զանազան մրգերի ու բանջարեղենների հյութից պատրաստած խմելիքների ընդհանուր անվանում: Խնձորի՝ տանձի՝ պոմիդորի ջուր:
8. Զանազան նյութերի ջրալուծույթ կամ հեղուկ, որ օգտագործվում Է բուժական կամ մարմնահարդարման նպատակներով: Վարդի՝ վարունգի՝ վիեննական լուծողական ջուր:
9. Հեղուկ, հեղուկային պարունակություն: Ճաշի ջուրը պակաս Է:
10. Հանքաջուր, հանքային ջուր <<Արզնին>> հիանալի ջուր Է:
11. Գազախառն ջուր, գազաջուր:
12. Հանքային աղբյուր, հանքաջրի աղբյուր:
13. Բերանից կամ քթից հոսող հեղուկ, լորձունք, փսլինք:
14. Մարմնի զանազան խոռոչներում և հյուսվածքներում կուտակվող հեղուկ:
15. Մետաղի ջրդեղումը և դրա որակը՝ չափը: Պողպատի ջուրը տեղն Է:
16. (փոխաբերական) Քրտինք: Վրայից ջուրը թափվում Էր:
17. (փոխաբերական) Արցունք, արտասուք:
18. Արտը՝ այգին ևն ջրելը: Այս անգամ այգու ջուրը չպետք Է ուշացնել:
19. Այգու՝ արտի ևն ջրելու յուրաքանչյուր անգամը: Խաղողի այգիների յուրաքանչյուր ջուրը որոշ ժամանակ ունի:
20. Ջրտուք, անասուններին ջրելը՝ ջուր տալը: Ոչխարը ջրից նոր Էր սարը տանում:
21. Խոնավություն: Հողի ջուրը պակաս Է:
22. (փոխաբերական) Ակնեղենի հստակությունը՝ երանգը, թանկագին քարերի երանգի՝ փայլի՝ թափանցիկության հստակությունը: Քո հոգին ինձ համար նույնքան թափանցիկ Է, որքան այս ադամանդի վճիտ ջուրը (Շիլլեր):
23. (փոխաբերական) Անբովանդակ շատախոսություն՝ շաղակրատանք: Նրա ասածները բոլորը ջուր են:
24. (փոխաբերական) Ավելորդ՝ անհարկի և մակերեսային դատողություններ՝ նկարագրություն ևն: Գրքի երկու երրորդը ջուր է, մեկ երրորդն էլ՝ աստված գիտե:
25. Զանազան կապակցություններով (դրախտի ջուր, անմահական ջուր ևն) կամ առանց դրանց՝
ծածկաբանորեն կամ սովորական խոսակցական առտնին գործածությամբ՝ օղի և, առհասարակ, խմիչք:
26.(փոխաբերական) Շատ ջրիկ և անսնունդ կերակուր: Սա ճա՞շ է, թե ջուր:

ցամաք, կրակ

ջրի 1. Вода. 2. (փխբ.) Сок. 3. (փխբ.) Пот. ♢ Անհամական ջուր живая вода. Դարմանի տակի ջուր (է) в тихом омуте черти водятся. Մեկի ջրերն ընկնել поживиться (за чей-л. счёт). Ջրի գին՝ գնով за бесценок, задаром, задарма (устар.), дарма (устар.), даром. Ջրի բերան ընկնել уноситься течением. Էլի էն ջուրն է, էն ջրաղացը всё по-старому. Բերանը ջուր առնել набрать воды в рот. Ջուր լցնել холодной водой окатить, облить. Ջրի երես ելնել 1) выплывать, выплыть наружу, обнаруживаться, обнаружиться, всплыть, 2) выходить, выйти из трудного положения. Ջրի երեսին պաhել лавировать. Ջրի երես հանել 1) выводить, вывести на чистую, свежую воду, 2) выводить, вывести в люди. Ջրի ճամփա շինել։ Ջրի ճանապարն դարձնել՝ շինել повадиться. Ջրի նման կյանքդ երկարի да продлятся дни твой. Ջրի պես 1) назубок, наизусть, 2) гладко. Ջրի պես գնալ։ ավազի պես մնալ застрять на месте. Ջրի պես ծախսել транжирить, протранжирить, растранжирить, мотать, проматывать, промотать. Ջրի տակը գնալ 1) тонуть, утонуть, 2) сходить, сойти со сцены. Ջրի տարած беспомощный, жалкий. Ջրից դուրս գալ՝ ջրհեղեղն ընկնել из огня да в полымя. Ջուր անել 1) выучить назубок, наизусть, 2) поливать. Ջուր դառնալ, տե՛ս Ջուր կտրել։ Ջուրը գցել выбросить, выкинуть. Ջուրն եկել է, մեզ տարել плохи наши дела. Ջուրը թափվել, Ջուրը լցվել, Ջուրն ընկնել утопиться. Ջուրը լցնել սանդն ու ծեծել, տե՛ս Ջուր ծեծել: Ջուրը կապել пускать, пустить воду. Ջուրը կտրել перекрывать, перекрыть воду. Իրեն ջուրը նետել бросаться, броситься в воду, топиться, утопиться. Ջուրը պղտորել мутить воду. Ջուրը տանել кануть в лету. Ջուրը տանել՝ ծարավ բերել околпачивать, околпачить, оставлять, оставить в дураках. Ջուրը քաշվել испариться. Ջուր ծեծել толочь воду (в ступе). Ջուր կտրել 1) обливаться, облиться потом, сильно вспотеть, 2) пугаться, перепугаться насмерть. Ջուր կտրվել, տե՛ս Ջուր կտրել 2 նշան.։ Աչքը ջուր մաղվել наполняться, наполниться слезами. Ջուր մաղվել опешить. Ջուրն ընկնել 1) топиться, утопиться, 2) пропасть зря. Ո՞ր ջուրն ընկնեմ как мне быть? что мне делать? куда мне деваться? Ջուրն ընկնողը անձրևից չի վախենա семь бед - один ответ. Ջուր շինել выкидывать, выкинуть, выбрасывать, выбросить. Ջուր վերցնել вызывать толки. Ջուր տալ 1) закалять, закалить, 2) поливать, полить, орошать, оросить, 3) поить, напоить. Ջուր տալ քշի անել халтурить. Ջուրը չտեսած շորերը հանել, Ջուր չտեսած բոբիկանալ не купле коровы, да завёл подойник.