[չեզոք բայ]
1. Սառույցի վերածվել, սառցային վիճակի փոխարկվել (հեղուկների մասին): Լուսաբացին ցողը սառչում էր, դառնում եղյամ (Ա. Բակունց):
2. Սառցի շերտով պատվել, երեսը՝ մակերեսը սառույց կապել: Վարարում Է գետը, հետո բարակում, ձմեռը սառչում Է, սառույցի տակ մռմռում (Ա. Բակունց): Պատուհանները սառել են:
3. Սաստիկ ցրտից՝ սառնամանիքից մարմինը փայտանալ՝ մեռնել: Առանց քեզ ես չէի հասնի քաղաք և ճանապարհին կսառչեի (Պուշկին):
4. Սաստիկ մրսել, ցրտից վնասվել: Ձեռքերը սառէլ են:
5. Տաքությունից զրկվել, սառը դառնալ: Թեյը սառել է:
6. (փոխաբերական) Մարելուն մոտ լինել, թեժությունը կորցնել: Ծխելով թեժացնում էին չիբուխների սառած կրակը (Ա. Բակունց):
7. (փոխաբերական) Անարտահայտիչ՝ անփայլ դառնալ, փայլը՝ արտահայտչականությունը կորցնել: Իսկ զարմանալիս նրա այնքան շարժուն դիմագծերը հանկարծ սառչում, քարանում էին (Նար-Դոս): Աչքերը սառչել:
8. (փոխաբերական) Մնալ որպես հետք: Սեղմված շրթունքներին սառել է ցավի արտահայտությունը (Մ. Վառնենսկա):
9. (փոխաբերական) Ընդարմանալ, փայտանալ, շարժունությունը կորցնել: Իվան բեյը կմկմաց, լեզուն կարծես սառել Էր, չէր շարժվում (Ա. Բակունց):
10. (փոխաբերական) Աշխուժությունը՝ եռանդը կորցնելը: Առաջ շատ աշխույժ էր, սիրում Էր իր աշխատանքը, իսկ հիմա կարծես սառել է:
11. (փոխաբերական) Մեղմանալ, թուլանալ: Կրքերը սառեցին (Ա. Բելյաև):
12. (փոխաբերական) Մեկի նկատմամբ ունեցած զգացմունքը թուլանալ, անտարբեր դառնալ մեկի նկատմամբ: Որքան սառչում Էր նա ինձնից, այնքան սերս ավելի բորբոքվում Էր (Նար-Դոս):
13. (փոխաբերական) Ջերմությունը՝ բուռն զգացմունքայնությունը կորցնել: Հենց որ այդ սերը սառեցավ, միությունը քայքայվեց, դժբախտությունները իրանց դռները բացին (Մուրացան):
14. Ջերմությունից՝ մարմնի տաքությունից զրկվել: Դիակը դեռ չէր սառել:
15. (փոխաբերական) Զարմանքից՝ հուզմունքից ևն քար կտրել, շշմել: Վարմունքն այնքան տարօրինակ և անսպասելի էր, որ ինձ մնում էր միայն սառել ու մոլորված քայլերով տուն դառնալ:

չբ. 1. Պաղել, սառցակալել, սառնանալ (ճզվդ.), սառույց դառնալ, սառույց կտրել, պաղ կտրել: || Հովանալ: 2. Մրսել քբույսերի, ցրտահարվել, ցրտատարվել, փայտանալ, վիմանալ (հզվդ-), (բրբ) սդո խել, փնսոսն ալ: Մեշել:

տաքանալ, ջերմանալ

եց 1.Мёрзнуть, замерзать, замёрзнуть. 2. Коченеть, окоченеть, промерзать, промёрзнуть. 3. Зябнуть, озябнуть, остывать, остыть. 4. (փխբ.) Каменеть, окаменеть. ♢ Սառած մնալ остолбенеть, окаменеть.